Oorzaak ziekmelding is in meeste gevallen niet-medisch

Ziekteverzuim

Uitval wegens ziekte heeft in de meeste gevallen geen medische oorzaak. 70 tot 90 procent van alle ziekmeldingen komt voort uit iets anders, bijvoorbeeld problemen thuis of op het werk. Dat meldt de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB). De beroepsvereniging van bedrijfsartsen trekt aan de bel omdat er volgens haar steeds minder oog is voor preventie. Terwijl een substantieel deel van de ziekmeldingen met een tijdige, gerichte aanpak valt te voorkomen.

De meeste werkgevers én werknemers staan nog onvoldoende open voor een dialoog over problemen op het werk en daarbuiten, constateren de bedrijfsartsen. 'Terwijl ons doel is werkgevers en werknemers te adviseren over duurzame inzetbaarheid, zien veel werknemers ons als de controledokter die namens de baas checkt of de ziekmelding wel pluis is', zegt NVAB-voorzitter Jurriaan Penders. 'En veel werkgevers laten ons liefst systematisch dweilen met de kraan open. Dat vinden ze prima. Maar daarvoor ben ik geen bedrijfsarts geworden. Ik wil die kraan dichtdraaien.'

Terwijl organisaties meer zouden moeten investeren in gezondheidsbevordering en arbeidsomstandighedenzorg, gebeurt de laatste jaren precies het omgekeerde, aldus de NVAB. 'Gaven werkgevers vijftien jaar geleden gemiddeld per medewerker nog 80 euro per jaar uit aan preventief arbeidsverzuim, nu is dat niet meer dan een tientje', zegt Penders.

Belazerpercentage

"Vrijwel niemand kiest er bewust voor om thuis te blijven. Maar mensen kunnen letterlijk ziek worden van niet-medische problemen"
— Arbeidsdeskundige Thea Hulleman

Het is niet zo dat werknemers zich massaal voordoen als ziek terwijl er in werkelijkheid niks aan de hand is, verduidelijkt arbeidsdeskundige Thea Hulleman, directielid bij arbodienst Zorg van de Zaak. 'Het belazerpercentage bij ziekmeldingen is heel klein. Vrijwel niemand kiest er bewust voor om thuis te blijven. Maar mensen kunnen letterlijk ziek worden van niet-medische problemen, zoals relatieproblemen, schulden, moeilijkheden op het werk.' Op basis van de dossiers van haar eigen arbodienst houdt Hulleman het op 60 procent uitval vanwege niet-medische oorzaken.

Als werkgevers een cultuur creëren waarin hun werknemers vrij kunnen praten over al hun serieuze problemen, valt het ziekteverzuim in Nederland met minstens de helft terug te dringen, verwachten de bedrijfsartsen. Nu ligt dat op 4 procent. 'Als een werknemer zich in een half jaar tijd driemaal een dag ziek meldt, is dat een signaal', zegt Hulleman. 'Met zo iemand moet je in gesprek gaan. Ook een griep kan een signaal zijn dat iemand niet in balans is.'

Hoe dan ook moet worden voorkomen dat een werknemer wekenlang thuis zit zonder arbeid te verrichten. Penders: 'Afhankelijk van je functie kun je ook met een gebroken been aangepast werk doen. Natuurlijk verschilt de mate van belastbaarheid per persoon. Maar waarom kan iemand die midden in een chemokuur zit wel een aantal uren per week werken, terwijl een werknemer die met ogenschijnlijk milde klachten thuiszit dat niet voor elkaar krijgt?'

Flexibele arbeid

De ontwikkeling dat werkgevers minder investeren in preventie wordt nog versterkt door andere trends, waarschuwt Penders: 'Zoals de groei van flexibele arbeid. Als de gemiddelde zzp'er al geen arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft en niet aan pensioenopbouw doet, dan is het een illusie om te denken dat hij wel aan preventie doet. Tegelijkertijd geldt voor de gemiddelde werkgever dat zijn bereidheid om te investeren in preventie afneemt naarmate hij meer flexwerkers inhuurt.'

"Juist mensen die alles geven voor hun organisatie en roofbouw plegen op hun lichaam, zijn kwetsbaar voor overbelasting"
— NVAB-voorzitter Jurriaan Penders

Zeker in organisaties waar het baanbehoud hoogst onzeker is, kunnen werkgevers de onderlinge concurrentie tussen werknemers aanjagen, zegt Penders. 'Juist mensen die alles geven voor hun organisatie en roofbouw plegen op hun lichaam, zijn kwetsbaar voor overbelasting. Dat is geen medisch probleem, maar als je er niks aan doet, wordt het dat wel. Met alle kosten van dien. Als deze mensen eenmaal uitvallen, zie je vaak dat hun wereld instort. Omdat hun leven zo zwaar werd ingekleurd door hun werk. Hetzelfde geldt voor topsporters. Die kunnen bij een langdurige blessure ook in een diep zwart gat vallen.'

Een andere maatschappelijke ontwikkeling die volgens de NVAB noopt tot hernieuwde aandacht voor preventie, is het groeiend aantal oudere werknemers. We worden geacht langer door te werken nu de pensioengerechtigde leeftijd opschuift. 'Tegelijkertijd zien we dat chronische ziekten, zoals diabetes, zich op steeds jongere leeftijd openbaren', zegt Penders. 'Gemiddeld bij 55 jaar. Het zijn ziekten die de belastbaarheid op het werk bedreigen. Ik vind dat een zorgwekkende ontwikkeling voor de inzetbaarheid van deze individuen, maar ook maatschappelijk omdat we onze beroepsbevolking hard nodig hebben.'

Meer informatie

Bij Veldhuis Advies gaan we graag met u in gesprek, niet alleen voor een geschikte verzuimverzekering, maar ook om samen met u te kijken hoe u het verzuim kunt terug dringen. Verzuim kan worden terug gedrongen door bijv. de tevredenheid van werknemers te verbeteren. Bij langdurig verzuim kan een werknemer in de WGA terecht komen en dan blijft u maar liefst 12 jaar verantwoordelijk. Het is dus goed om een goed verzuimbeleid te hebben. Neem vandaag nog contact met ons op om deze risico's te bespreken via tel: 0578 - 699 789 of via [email protected] .