Burn-out is een bedrijfsongeval

Burn-out ligt vooral aan de werknemer

Als een werknemer op het werk van de trap valt, wordt de trap veiliger gemaakt, de procedure voor traplopen aangepast, of beide. Maar wanneer een werknemer terugkeert na een burn-out, zijn de arbeidsomstandigheden meestal onveranderd. En dat is vreemd, vindt zorgverzekeraar Zilveren Kruis. Want een burn-out is ook een bedrijfsongeval.

Minder dan de helft van de werknemers die weer aan het werk gaat na een burnout, heeft het idee dat zijn werkgever iets heeft gedaan aan de omstandigheden op het werk. Uit onderzoek van Zilveren Kruis, uitgevoerd door Kantar Public blijkt dat dat slechts 33 procent van de mensen die een burn-out heeft gehad, aangeeft dat hun werkgever heeft geleerd van de situatie. Meer dan de helft van de ondervraagden (54%) was bang voor een terugval na hun burn-out.

Weinig zelfreflectie werkgevers

Volgens Arnold Bakker, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit is dat gebrek aan vertrouwen niet zo gek: “In veel gevallen verandert er ook maar weinig als mensen weer zijn gereïntegreerd. Het ontbreekt sommige leidinggevenden nog te veel aan zelfreflectie als iemand uitvalt. Moeten wij onze manier van werken aanpassen? Die vraag stellen werkgevers maar zelden. De burnout wordt vaak onterecht gezien als incident.”

Geen woorden, maar daden

Helpt meer regelgeving als het gaat om burn-out? Misschien een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) met speciale aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting (PSA)? Dat leidt zelden tot verdiepend onderzoek naar werkstress, zo blijkt uit onderzoek van HR Navigator onder aanbieders van preventieve diensten. Verklaarbaar volgens Jan-Willem Evers, directeur bij Zilveren Kruis. “Regeltjes voorkomen geen burn-out. Het gaat er veel meer om wat je doet, niet wat je opschrijft. We hebben de neiging te denken: het ligt aan jou. We gaan jou helpen zo snel mogelijk de draad op te pakken en te leren hoe je met stress om kunt gaan. Maar dat is vaak symptoombestrijding. Ik roep bedrijven op om zichzelf ook de vraag te stellen wat ze kunnen doen om stress en burn-out te voorkomen. Door onze kennis over burn-out te delen, helpen we werkgevers dit onderwerp hoog op de agenda te zetten.”

Organisatie moet ook veranderen

Ook Arnold Bakker denkt dat er te vaak alleen naar de werknemer wordt gekeken. “Die krijgt een coach en gaat bijvoorbeeld op cursus mindfulness. Allemaal gericht op beter omgaan met stress. Terwijl er meestal ook echt iets aan de werkzaamheden en omstandigheden binnen de organisatie moet veranderen om een nieuwe burn-out te voorkomen. Denk aan afwisseling in werkzaamheden of constructieve feedback. Of door mensen meer vrijheid te geven in de manier waarop ze hun werk invullen.”

Oplossingsrichtingen voor burn-out

De Amerikaanse onderzoeker, trainer en gezondheidscoach Monique Valcour heeft in een artikel op de management website HBR drie oplossingsrichtingen of denkrichtingen beschreven die volgens haar bij veel mensen hebben geholpen bij een burn-out. Waarbij ze opmerkt dat bijna iedereen zijn of haar eigen ‘burn-out profiel’ heeft, dat bijna altijd wel bestaat uit twee van de drie genoemde componenten. Bij de beste oplossingsrichtingen is kennis van dat persoonlijke profiel belangrijk. Net zoals het besef dat de onderliggende oorzaken veel te maken hebben met de organisatie van het werk, het bedrijf en de anderen met wie u samenwerkt. Mens en bedrijf moeten dus samen aan de bak, om echt wat te doen aan burn-outs.

1. Let goed op jezelf.

Het energietekort, dat ontstaat als u te weinig waardering en erkenning krijgt uit uw werk vergeleken met de inspanningen die u levert om het werk gedaan te krijgen, moet u regelmatig aanvullen. De energiebalans moet weer in evenwicht komen. Let vooral goed op slaap, voeding, beweging en sociale contacten. Hier krijgen de meeste mensen hun energie van. Breng er regelmaat in, dan optimaliseert u die energiestromen. Veel gestreste mensen zullen eerst tijd moeten maken voor zulke energiegevers. Dat begint met bijhouden waar ze nu hun tijd aan besteden. Per dag, en per uur, in een spreadsheet. Vervolgens waardeer je die tijdsbesteding op de energie die het kost of oplevert. Dat prioriteren geeft zicht op de grootste energiegevers en energieverbranders in het werkende leven.

2. Let goed op de anderen.

Wie een burn out heeft, heeft dat zelden alleen. Vaak zijn collega’s of anderen in de teams waarin mensen samenwerken ook op weg naar een burn out. Aandacht voor de werkomstandigheden in een team of op een afdeling is dus essentieel – niet alleen om wat te doen aan de oorzaken van burn out bij de mensen die het al hebben, net zo belangrijk is voorkomen dat de anderen ook steeds verder wegzakken in cynisme, apatie en steeds slechtere prestaties. Valcour geeft in haar artikel een veelheid aan tips om wat te doen aan de omgeving bij burn-out.

3. Benader het anders.

De energiebalans herstellen heeft weinig zin als de oorzaken van stress gewoon blijven bestaan: teveel werk, te weinig tijd, autonomie of steun van anderen. Ga dan naar het burn-out profiel en de persoonlijke tijdsbesteding. Welke stressvolle, energievretende activiteiten kan de opgebrande werknemer kwijt aan anderen of zelf anders doen? Zodanig dat ze minder energie kosten, en meer genoegdoening opleveren? Is delegeren geen optie, probeer dan om de verwachtingen (bij u, en bij anderen) van deze activiteiten en de uitkomsten bij te stellen. Geef daarbij duidelijk aan waarom u een ‘tandje terug’ schakelt. Meer tijd besteden aan contacten met mensen waar u veel energie en inspiratie van krijgt is het beste medicijn tegen burn-out volgens Valcour. Permanente balansbewaking is dus essentieel om optimaal te kunnen blijven functioneren.

Wilt u meer weten over de financiële gevolgen en risico’s bij ziekteverzuim en/of arbeidsongeschiktheid? Neem dan contact op met een van onze adviseurs. U kunt ons bereiken op tel. (0578) 699 789 of via [email protected].